۱/۱ – ۰/۱
۰/۱ – ۹/۰
۵/۰ – ۴/۰
۴/۳ – ۸/۲

۸/۰-۵/۰
۴/۱ – ۳/۱
۳/۱ – ۲/۱
۶/۰ – ۵/۰
۱/۴ - ۵/۳

اکتشاف و تولید
مایع سازی
حمل با کشتی
تبدیل مجدد
مجموع

Source: Recent Dynamics in the Global Liquefied Natural Gas Industry(January 2010)
۲-۹- ساختار پروژه های LNG
سود نهایی حاصل از فروش LNG به مصرف‌کننده نهایی، باید به نحوی باشد که همه‌ی هزینه‌های بخش‌های مختلف زنجیره LNG را تامین نماید. مهم‌ترین بخش‌های زنجیره LNG ، بخش‌بالادستی و تاسیسات مایع سازی می باشند چرا که بخش ‌بالادستی وظیفه تامین خوراک و تاسیسات مایع سازی وظیفه تولید LNG را بر عهده دارند. بعد از مرحله اکتشاف و تثبیت وجود ذخایر کافی جهت صادرات مهم‌ترین گام بعدی، دعوت از شرکت‌های با تجربه و دولت‌های آنان جهت سرمایه‌گذاری در بخش‌بالادستی و تاسیسات مایع سازی می‌باشد. نوع قراردادهای منعقده جهت توسعه بخش بالادستی و تاسیسات مایع‌سازی معمولا به دو ساختار کلی تقسیم بندی می شود : ۱ –ساختار یکپارچه ۲ – ساختار غیر یکپارچه
۲-۹-۱- ویژگی ساختار پروژه های یکپارچه
در پروژه هایی که ساختار آنها به صورت یکپارچه است سرمایه گذاران بخش‌بالادستی و مایع سازی یکی بوده و معمولا سرمایه گذاران بخش تاسیسات مایع سازی در بخش بالا دستی نیز مشارکت دارند، به عبارت دیگر توسعه میدان گازی ، انجام فرآورش گاز و همچنین تبدیل آن به LNG توسط شرکاء به صورت یکپارچه انجام می گیرد .
از مزایای ساختار یکپارچه این است که منافع تمامی شرکاء در راستای هم قرار گرفته و از مذاکرات اضافی و چانه زنی‌ها بر سر توافق گاز تحویلی به بخش مایع سازی جلوگیری می شود. در این ساختار دیگر نیازی به توافق بر سر قیمت گاز تحویلی به بخش مایع سازی نبوده مگر در مواردی که دولت میزبان جهت تعیین مالیات و بهره مالکانه، قیمت تحویلی را نیاز داشته باشد. این توافق گاهی مرحله حمل با کشتی را نیز شامل می شود .
۲-۹-۲- ویژگی ساختار پروژه های غیر یکپارچه
در این نوع پروژه‌ها خریدار بدون مشارکت در توسعه میدان گازی اقدام به خرید گاز از شرکت یا دولت دارنده ذخایر می نماید لذا مالکان ذخایر گاز متفاوت از سرمایه گذاران بخش مایع سازی عمل کرده و گاز را به تاسیسات مایع سازی می‌فروشند . در این پروژه ها یک قرار داد عرضه گاز بین طرفین به امضا می‌رسد که یکی از مفاد اصلی آن قیمت گاز تحویلی به تاسیسات مایع سازی می باشد .
شکل دیگری از پروژه های غیر یکپارچه وجود دارد که به ساختار اجاره ای ^[۱۷] معروف است که در این پروژه‌ها تولید کننده گان بالادستی حق اجاره‌ای را برای استفاده از تاسیسات مایع سازی به صاحبان (سرمایه‌گذاران) تاسیسات می‌پردازند و LNG تولیدی را خود می‌فروشند. هزینه اجاره بر مبنای نرخ بازگشت سرمایه گذاری که مورد توافق طرفین است، محاسبه می شود .

۲-۱۰- قراردادهای خرید و فروش LNG
رابط میان خریدار و فروشنده LNG قراردادهای LNG می‌باشد که این قرار‌دادها چندین ساله منعقد می‌گردند. این قرار‌دادها مانند قراردادهای خطوط گاز بوده ولی پارامترهای منحصر به فرد آن باعث پیچیدگی روز به روز این نوع قرار‌دادها نسبت به قرارداد های خط لوله گشته است .
۲-۱۰-۱-تحولات قراردادهای LNG از نظر تاریخی
اولین قرار داد LNG بر اساس قراردادهای رایج خط لوله که در گذشته منعقد می گردید تنظیم شده است و از بسیاری از بندها و توافقات آن استفاده شد ولی لازم بود شروطی به منظور پوشش برخی خصوصیات منحصر به فرد زنجیره تولید LNG در مقایسه با خط لوله در آن گنجانده می شد. در گذشته به دلیل هزینه بالای احداث این زنجیره و تامین مالی آن، طرف های قرارداد مجبور به انعقاد قراردادهای بلند مدت می‌شدند زیرا فروشندگان، بازارهای مشخص و اندکی پیش روی خود داشتند ولی خریداران می‌توانستند گاز خود را از منابع دیگری تامین کنند لذا قراردادهای LNG جریمه های سختی را برای طرفین پیش بینی نموده است. از جمله تعهداتی را که برای خریدار شامل می شود این است که بر اساس آن اگر میزان LNG دریافتی خریدار کمتر از سطح توافق شده باشد، باید خریدار کل مبلغ محموله مورد توافق را پرداخت نماید .
با گسترش تجارت LNG در جهان و افزایش کشورهای تولید کننده و نیز دریافت کننده، بندها و شروط قراردادهای LNG نیز در طول این سال ها تغییر نموده است. در حال حاضر نیز قراردادهای LNG بلندمدت بوده و اگر چه برخی شرایط کنار گذاشته شده است ولی جریمه های قابل توجه برای آن بخش از تعهدات که برآورده نمی‌شود - چه از طرف خریدار و چه از جانب فروشنده - در نظر گرفته شده است.
۲-۱۱-قراردادهای LNG
یکی از دغدغه‌هایی که تولیدکنندگان LNG با آن روبه‌رو هستند تضمین بازار فروش می باشد. دارندگان ذخایر گاز جهت تولید LNG با توجه به هزینه های بالای تولید آن و مجموعه فعالیت های تجاری، فنی و انتقال، نیازمند حمایت‌کنندگان مالی و سرمایه گذاران خارجی می‌باشند. همچنین اعتمادسازی از جانب خریداران جهت عمل به تعهداتشان در زمینه احداث زنجیره و نیز خرید LNG ، نتیجه توافقات میان خریداران و فروشندگان محقق می گردد در نهایت منجر به عقد قرارداد خرید وفروش LNG می‌شود .
۲-۱۱-۱-توافق نامه های خرید و فروش LNG
پیش از انعقاد قرارداد LNG میان فروشنده و خریدار توافقاتی صورت می گیرد که با قبول مفاد آن و توافق طرفین به عقد قرارداد می انجامد. نمونه‌ای از این توافق نامه های خرید و فروش LNG به شرح زیر است :
اظهار نامه یا منفعت نامه (LOI )^[18] :نامه ای از سوی خریداران به حمایت کنندگان مالی پروژه است که منافع آنها را در پروژه مشخص می‌کند. در این مرحله هیچ یک از طرفین تعهد غیر قابل بازگشتی جهت سرمایه گذاری در پروژه نخواهند داشت .
یاداشت تفاهم ^[۱۹] : توافقنامه ای که بر اساس آن برنامه ها و اهداف پروژه طرح ریزی و موضوع و هدف مذاکره بر روی قرارداد خرید و فروش دقیقا مشخص می شود .
معرفی نامه (LOI)^[20] ، توافق اولیه (HOA )^[21] و یا تایید مفاد اولیه^[۲۲] : در این توافقنامه، اجزا و مفاد اصلی قرارداد خرید و فروش LNG تعیین می شود. در این مرحله خریداران و فروشندگان معمولا تعهدی را جهت ورود به یک قرارداد خرید و فروش کامل تدارک می بینند که در آن همه شرایط خاص پیش نویس، برآورد شده و موافقت کامل انجام گرفته است .
قرارداد خرید و فروش امن (SPA )^[23] : در این مرحله شرایط و مفاد کاملی برای تحویل و دریافت LNG تعیین می‌شود. هر دو طرف معامله با امضای قرارداد متعهد به سرمایه گذاری در توسعه بخش‌های مربوط به خود در پروژه می باشند .
انجام کلیه سلسله توافقات نام برده شده برای برخی از پروژه ها ضرورت ندارد به‌طور مثال بعضی از پروژه‌ها مستقیماً وارد مرحله مذاکره اصلی خرید و فروش LNG (SPA) می شود.اما در برخی دیگر از پروژه‌ها تصمیم نهایی به سرمایه گذاری قبل از این‌که قرارداد خرید و فروش آن تکمیل گردد، گرفته می‌شود که این امر، به‌دلیل انعطاف پذیری بازار LNG و فرصت های زیاد تجارت آن در کوتاه مدت می‌باشد.
۲-۱۱-۲-انواع قرارداد های LNG
سه نوع قرارداد اصلی LNG وجود دارد که با توجه به مسئولیت طرفین در تدارک کشتی های حمل LNG و نقطه ای که در آن مالکیت LNG از فروشنده به خریدار انتقال می یابد ، از یکدیگر متمایز می‌شوند.قراردادهای LNG عموماً به شکل FOB ^[۲۴] ، CIF ^[۲۵] ، DES ^[۲۶] می باشند.
۲-۱۱-۲-۱- قرارداد FOB
در قرار دادهای FOB مسئولیت انتقال LNG و بیمه محموله بر عهده خریدار می باشد. علاوه بر کشتی‌، مالکیت LNG - به محض عبور آن از درون فلنچی ^[۲۷] که کشتی را به اهرم بارگیری ^[۲۸] در تاسیسات مایع‌سازی متصل می سازد- به خریدار انتقال می یابد یا در حالت کلی از زمان تحویل از تاسیسات مایع سازی مالکیت به خریدار منتقل می شود .
۲-۱۱-۲-۲- قرداد CIF
در این نوع قرارداد مسئولیت انتقال LNG ، بیمه محموله و هزینه انتقال بر عهده فروشنده می باشد. مالکیت محموله در نقطه ای مشخص از مسافت مبدا و مقصد در طول سفر دریایی ( معمولاً در آب های آزاد ) از فروشنده به خریدار انتقال می یابد .دلیل انتقال مالکیت در آب های بین‌المللی، ریسک معامله در کشور خریدار را کاهش داده و در نتیجه مشمول تخفیف های مالیات های محلی نیز می شود .
۲-۱۱-۲-۳- قرارداد DES
قرارداد های DES مانند قرارداد های CIF بوده با این تفاوت که فروشنده وظیفه تحویل محموله را در بندر کشور مقصد بر عهده دارد .
در طول دهه گذشته کشورها متمایل به عقد قراردادهای FOB بوده اند زیرا موجبات رشد و شکوفایی دیگر صنایع این کشورها از جمله کشتی سازی را فراهم آورده است. البته با وجود آن‌که قراردادهای FOB مانع از پرداخت هزینه های تدارکاتی و تهیه کشتی برای فروشنده است ولی در صورت داشتن مازاد تولید، قابلیت فروش آن را به دیگر خریداران ندارد و امروزه کشورهای تولید کننده نیز از قراردادهای CIF و DES استقبال می‌کنند و در حال حاضر قراردادهایFOB در حال منسوخ شدن هستند زیرا در قراردادهای جدید DES که خریدار در کشور خود مالیات وضع می نمود، با پرداخت غرامت برای فروشنده مالیات او نیز بخشیده می شود. در تصویر (۲-۵) هر سه قرارداد در قالب تصویر نمایش داده شده است.