۱-۳- مقدمه
این مبحث فرایند اجرای تحقیق را در بر دارد تا بر اساس روش تحقیق بتوان درک بهتری در مورد متغیرهای تحقیق(آموزش هوش هیجانی و آموزش مصون سازی در مقابله با استرس،کیفیت زندگی و شادکامی) و ارتباط آنها با یکدیگر داشت.
۲-۳- جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق عبارت است از ۲۱۵نفر از زنان یائسه ای که از تیر ماه تا آبان ۱۳۸۸ به موسسه راهیان سلامت رشت(موسسه ای که امکانات بهداشتی-درمانی و آموزشی در اختیار زنان می گذارد .) مراجعه کرده اند.
۳-۳ – حجم نمونه آماری
نمونه آماری عبارت است از ۴۵ نفر از زنانی که به موسسه راهیان سلامت مراجعه کرده بودند و از کیفیت زندگی و شادکامی پایینی برخوردار بودند .
۴-۳- روش و ابزار گردآوری اطلاعات:
در این پژوهش نخست به ۲۶۵ زن یائسه ای که که به موسسه راهیان سلامت مراجعه کرده بودند پرسشنامه کیفیت زندگی و شادکامی داده شد.۹۴ نفر از آنان نمره پایین در هر دو پرسشنامه داشتند که به صورت تصادفی از بین آنان ۴۵ نفر انتخاب گردید و به صورت نمونه گیری تصادفی ساده به سه گروه ۱۵ نفری تقسیم شدند که گروه َA گروه آموزش هوش هیجانی و گروه B گروه آموزش مصون سازی در مقابله با استرس و گروه C گروه کنترل بود. گروه A آموزش هوش هیجانی را در هشت جلسه ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ای دریافت کرد.گروه B آموزش مصون سازی در مقابله با استرس را در هشت جلسه ۶۰ تا ۹۰ دقیقه ای دریافت کردندو گروه کنترل که هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند.پس از آموزش مجددا کیفیت زندگی و شادکامی آرمودنیهای مورد مطالعه اندازه گیری شد و داده های مورد لزوم استخراج و از طریق برنامه آماری SPSS مورد پردازش آماری قرار گرفتند.
۵-۳-طرح تحقیق
این پژوهش از نوع کاربردی است .با توجه به مسئله و فرضیه روش این تحقیق از نوع آزمایشی می باشد .طرح تحقیق این پژوهش ، طرح دو گروهی با پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می باشد که دیاگرام آن به صورت زیر است :
E1 T1 X T2
E2 T1 X T2
C T1 - T2
۶-۳- ابزار گرد آوری داده ها
در این پژوهش از دو پرسشنامه استفاده شده که عبارتند از :
پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی
پرسشنامه شادکامی آکسفورد
۱ـ۶ـ۳ـ پرسشنامه کیفیت زندگی
پرسشنامه کیفیت زندگی QOL به عنوان انگلیسی آنQuality of life می باشد برای سنجش کیفیت زندگی فرد در دو هفته اخیر می باشد که توسط سازمان بهداشت جهانی با همکاری ۱۵ مرکز بین المللی در سال ۱۹۸۹ ساخته شد.

این پرسشنامه ۲۴ سوال در قالب ۴ حیطه دارد. دو سوال اول به هیچ یک از حیطه ها تعلق ندارد و وضعیت سلامت و کیفیت زندگی را به شکل کلی مورد ارزیابی قرار می دهد. بنابراین پرسشنامه در مجموع ۲۶ سوال داده این پرسشنامه ۴ خرده مقیاس دارد. که شامل سلامت جسمانی ، سلامت روانی ، روابط اجتماعی و محیط زندگی اجتماعی می باشد.
روش نمره گذاری و تجزیه وتحلیل داده ها
در این پرسشنامه ، تعیین نمرات هر یک از خرده مقیاس ها با جمع نمرات سوال های مربوط به آن انجام می شود.
سوال ۲۶ این پرسشنامه به قسمت معکوس نمره گذاری می شود. نمره بالا در هر یک از خرده مقیاس ها و بالا بودن نمره کل مقیاس بیانگر کیفیت زندگی مطلوب است.نمره بالای ۴۰ نشانگر کیفیت زندگی نسبی در این پژوهش می باشد .
الف- سلامت روانی و سلامت جسمانی:
برای بدست آوردن نمره افراد در این خرده مقیاس با جمع ۶ سوال که شامل گویه های ۲۶ ـ ۱۹ ـ ۱۱ ـ ۷ ـ ۶ ـ ۵ می باشد محاسبه می گردد.
ب- روابط اجتماعی:
نمره این خرده مقیاس با جمع نمرات سوال های ۲۲ ـ ۲۱ ـ ۲۰ بدست می آید.
ج- محیط زندگی اجتماعی :
این خرده مقیاس با جمع نمرات سوال های ۲۵ ـ ۲۴ ـ ۲۳ ـ ۱۴ ـ ۱۳ ـ ۱۲ ـ ۹ ـ ۸ بدست می آید.
اعتبار پرسشنامه کیفیت زندگی
مطالعات در زمینه روایی پرسشنامه نشان می دهد بین همه آیتم ها همبستگی وجود دارد و این همبستگی معنادار است ۴/۰ <.r (یانگ و همکاران ، ۲۰۰۶ ، نقل از نجات ، ۱۳۸۵) .
ضریب همبستگی سوالات و حیطه ها نیز جهت بررسی عوامل ساختاری پرسشنامه در نظر گرفته شده است و ضریب همبستگی آن بالای ۴/۰ در این موارد رضایت بخش تلقی می شود. به هر حال تمام سوالات حیطه سلامت جسمانی و محیط بالاترین همبستگی را با دامنه اصلی خود نشان می دهند . (نجات و همکاران ، ۱۳۸۵).
پایایی پرسشنامه کیفیت زندگی
پایایی آزمون به روش کودر ریچاردسون از حدود ۶۱/۰ تا ۹۶/۰ و به روش آزمون ـ باز آزمون از ۷۷/۰ تا ۸۷/۰ گزارش شده است. (ایوانزوکوپ ، ۱۹۸۹، نقل از نجات ، ۱۳۸۵) .
یانگ و همکاران (۲۰۰۶) در پژوهش خود که بر روی ۲۳۸ نفر از بیماران انجام دادند پایایی به روش بازآزمایی بعد از ۴ تا ۸ هفته در چهار حوزه پرسشنامه را از ۷۴/۰ تا ۸۲/۰ گزارش کرده اند.
ریمپل و فلک (۲۰۰۷) در پژوهش که بر روی ۳۰۸ بیمار مبتلا به ایدز انجام دادند پایایی آزمون به روش آلفای کرونباخ را در چهار حوزه پرسشنامه از ۳۲/۰ تا ۶۵/۰ گزارش کرده اند.
بونومی و همکاران در بررسی پایایی درونی این آزمون ضرایب ۸۳/۰ تا ۹۵/۰ را اعلام کرده اند. همچنین ناتالی در گروه بیماران مزمن پایایی این آزمون را ۹۰/۰ و در گروه افراد سالم ۸۶/۰ بدست آورد. (ویلیامز ۲۰۰۰ بر نقل از غلامی ، ۱۳۸۷) نجات و همکاران (۱۳۸۵) در پژوهش خود که بر روی ۱۱۶۷ نفر از مردم تهران انجام دادند پایایی آزمون را به روش بازآزمایی در حیطه سلامت فیزیکی ۷۷/۰ در حیطه سلامت روانی ۷۷/۰ ، در حیطه روابط اجتماعی ۷۵/۰ و در نهایت در خرده مقیاس محیط زندگی برابر ۸۴/۰ گزارش کرده اند.
غلامی (۱۳۸۲) در پژوهش خود پایایی پرسشنامه را از طریق آلفای کرونباخ ۹۰% گزارش کرده است.
اسداللهی و افشار (۱۳۷۹) در پژوهشی که بر روی گروهی از بیماران انجام دادند پایایی آن را به روش آلفای کرونباخ ۸۶/۰ مورد تایید قرار دادند.
افشار و همکاران (۱۳۸۳) در پژوهشی که بر روی ۴۲ نفر از خانواده های بیماران دو قطبی انجام دادند آلفای کرونباخ را ۸۶/۰ محاسبه کردند.
پایایی پرسشنامه در پژوهشی توسط یوسفی و همکاران (۱۳۸۵) بر روی ۲۰۰ نفر از بیماران مبتلا به تالاسمی ۹۰% محاسبه شده نجات و همکاران (۱۳۸۵) در پژوهش خود که بر روی ۱۱۶۷ نفر از مردم تهران انجام دادند پایایی آزمون را به روش آلفای کرونباخ بالاتر از ۷۰% گزارش کرده اند.
۲-۶-۳ پرسشنامه شادکامی:
ابزار پژوهش حاضر فهرست شادکامی آکسفورد تجدید نظر شده آرگیل(۲۰۰۱،نقل از کار،۲۰۰۴) میباشدو برای سنجش میزان شادی فرد در روزهای اخیر ساخته شده است.
این پرسشنامه شامل ۲۹ گزاره چهار گزینه ای است که به ترتیب از صفر تا سه نمره گذاری می شود و جمع نمره های گزاره های ۲۹ گانه ،نمره کل مقیاس را تشکیل میدهند که دامنه آن از صفر تا ۸۷ است. تفاوت فرم تجدید نظر شده OHI با فرم قبلی بسیار ناچیز است و تنها برخی از کلمه ها در گزینه ها برای بیان بهتر گزاره ها تغییر کرده اند.
روش نمره گذاری و تجزیه و تحلیل داده ها:
در این پرسشنامه، تعیین نمرات هر یک از خرده مقیاسعا با جمع نمرات سوالهای مربوط به آن انجام می شود.
الف:رضایت از زندگی:
برای به دست آوردن نمره افراد در این خرده مقیاس با جمع ۸ سوال که شامل گویه های ۱-۲-۳-۵-۶-۸-۲۴-۲۶ میباشد محاسبه می گردد.
ب:حرمت خود:
نمره این خرده مقیاس با جمع نمره های سوالات ۴-۱۰-۱۱-۱۵-۲۰-۲۱-۲۳ به دست می آید.
ج:بهزیستی فاعلی:
این خرده مقیاس با جمع نمره های سوالات ۱۲-۱۶-۱۸-۱۹-۲۹ به دست می آید.
د:رضایت خاطر:
این خرده مقیاس با جمع نمره های سوالات ۷-۹-۱۷-۲۳ به دست می آید.
ذ:خلق مثبت:
این خرده مقیاس با جمع نمره های سوالات ۲۲-۲۷-۲۸ به دست می آید.
گزاره ۲۳ در مولفه های۲ و ۴ مشترک است چون هم با حرمت خود و هم با رضایت خاطر بار عاملی نزدیک دارد،همچنین گزاره های ۱۳،۱۴ و ۲۵ به دلیل داشتن ضرایب همبستگی کمتر از ۳۵% در هیچ یک از مولفه ها قرار نگرفتند.
اعتبار پرسشنامه شادکامی: