ج. هیچ مجموعه اطلاعاتی را قطع نکند. به عبارت دیگر در ادامه مسیر تا رسیدن به پایان بازی، اگر با یک مجموعه اطلاعات چندگرهی برخورد کند، تمام گره­های آن را شامل شود.
طبق تعریف فوق، هر بازی حداقل یک بازی فرعی دارد که همان بازی اصلی است. اما بجز بازی اصلی، مفهوم بازی فرعی را برای بقیه زیر مجموعه­های فرم بسط یافته به کار می­بریم.
پایان نامه - مقاله - پروژه
تعادل تمام در بازی­های پویا با اطلاعات کامل و تمام، به تعادل نش برگشت به عقب معروف است، یعنی تعادل­های نش فرم استراتژیک باید آزمون دیگری را نیز طی کنند. برای پیدا کردن آن، در فرم بسط یافته بازی از گره­های نهایی که به یک مجموعه اطلاعاتی تکی یکی از بازیکنان مربوط است شروع می­کنیم، تصمیم­ گیران گره تصمیم ­گیری (مجموعه اطلاعاتی تکی)، از میان شاخه­هایی که از آن گره نشات گرفته و به گره نهایی ختم می­ شود و هر شاخه نشان­دهنده یک عمل آن بازیکن است شاخه­ای را انتخاب می­ کند که بیشترین پیامد را برای او داشته باشد. شاخه انتخابی را پررنگ نشان می­دهیم. این شاخه­ های پررنگ مسیرهای کامل یا ناقصی را نشان می­ دهند که کامل­ترین این مسیرها، تعادل نش بازی را نشان می­دهد. این تعادل نش را تعادل نش برگشت به عقب می­گویند.
طبق تعریف زلتن)۱۹۶۵(، یک تعادل نش فرم استراتژیک بازی فرم بسط یافته، موقعی SPE است که، اگر استراتژی بازیکنان در آن تعادل نش در برگیرنده تعادل نش در تمام بازی­های فرعی بازی باشد. زیرا هر استراتژی هر بازیکن در فرم استراتژیک از چند عمل تشکیل شده که هر عمل به یک بازی فرعی تعلق دارد. طبق این تعریف تعادل نش برگشت به عقب SPE می­باشد.

۳-۶- پیشینه تحقیق
در این قسمت - با توجه به محدود بودن تحقیقات صورت گرفته در مورد تحریم­های اقتصادی با بهره گرفتن از نظریه بازی­ها- به تعدادی از مقالاتی که به بررسی تحریم­ها به صورت غیرکمی،کمی و یا با بهره گرفتن از نظریه بازی­ها پرداخته­اند، اشاره می­ شود. هم چنین تعدادی از پژوهش­های انجام شده غیرمرتبط در زمینه نظریه بازی­ها نیز در این قسمت گنجانده می­ شود.
تی سبلیس (۱۹۹۰) در مقا­له­ای با عنوان “آیا تحریم­ها موثر هستند؟ (با بهره گرفتن از نظریه بازی­ها)” برای تحریم­های اقتصادی مدلسازی کرده است. وی به این نتیجه رسیده است که هر گونه تلاش برای افزایش شدت تحریم­ها در جهت مخالف بوده است. یعنی این تلاش احتمال به اجرا درآوردن تحریم­ها را توسط کشورهای فرستنده کاهش می­دهد زیرا تحریم باعث نشده که کشورهای هدف قوانین بین ­المللی را نقض کنند.
شوبیک و ورکرک (۱۳۷۱) در مقاله خود تحت عنوان مباحثی پیرامون “اقتصاد دفاعی و جنگ اقتصادی” به بیان تعریف­های خود از عبارات فوق پرداخته و بیان میدارند هر حمله­ای از این نوع به توانایی یک کشور در اقدام به جنگ تأثیر خواهد گذاشت اگرچه این تأثیر از طریق این وسایل نظامی بدست می ­آید (همچون خرابکاری، محاصره و…) لیکن هدف آن کاهش توان اقتصادی بالقوه کشور است.
جرج لاپز و دیویدکارت (۱۳۷۶) رایت در مقاله­ای تحت عنوان “عصر تحریم: جایگزینی برای مداخله نظامی” بیان می کنند که با توجه به وابستگی متقابل اقتصادی کشورها برای موثر بودن تحریم­های اقتصادی باید کشورهای بیشتری با آن موافق باشند یا به عبارتی به موفق نبودن تحریم­های یک­جانبه اشاره می­ کنند.
داگلاس رینالدز (۱۹۹۹) در مقاله خود تحت عنوان “مدلسازی رفتار اوپک: تئوری ریسک­گریزی برای تصمیم ­گیری­های تولیدکنندگان نفت” یک تئوری جایگزین برای رفتار اوپک براساس شرایط ریسک­گریزی با بهره گرفتن از نظریه بازی­ها نشان میدهد.
دافنبرگ و کریستیگر (۲۰۰۰) در مقاله خود دو نوع بازی را مطرح می­ کنند که در هر دو بازی دو کارگر برای رسیدن به شغلی در تقلا هستند و در نهایت کارفرما آن کارگری را استخدام می­ کند که دستمزد بیشتری را طلب کرده باشد.
اکبر تربت (۲۰۰۵) در مقا­له­ای با عنوان ” اثرات تجارت و تحریم­های مالی امریکا بر ایران ” به میزان فزاینده تحریم­های اقتصادی امریکا علیه ایران به عنوان وسیله­ای برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی این کشور طی سال­های اخیر اشاره کرده است. وی ابراز می­دارد که تحریم­های ایالات متحده امریکا با ایجاد آسیب به اقتصاد ایران، اقتصاد این کشور را با شکست مواجه کرده است. این تحریم­ها اثرات قابل توجهی بر صادرات و واردات کالاهای سرما­یه­ای غیرنفتی نسبت به صادرات نفت داشته است. و این به دلیل قابل تعویض بودن نفت و بازار جهانی رقابتی- تا حدودی- در مورد نفت است. ایشان از دیگر اثرات تحریم را کاهش توانایی ایران برای سرمایه ­گذاری در پروژه­ های توسعه میادین نفتی بیان می­ کند. و در آخر هزینه تحریم­های مالی بر ایران را حدود ۱٫۱ درصد تولید ناخالص داخلی می­داند که باعث کاهش رشد اقتصادی ایران شده است، که این میزان نیز به ازای ۴٫۷ درصد در هر سال به طور متوسط در طول پنج سال گذشته تخمین زده شده است.
کالیفانی اش شیدیکی و ریماوان پرادیپتیو (۲۰۱۱) در در مقاله خود با عنوان “تجزیه و تحلیل تئوری بازی­ها از تحریم اقتصادی” مدلی را که تی سبلیس برای تحریم­های اقتصادی بدست آورده بود برای تجزیه وتحلیل روابط بین ­المللی بکار می­گیرد. از نظر ایشان هر گونه تلاش از سوی کشورهای فرستنده ممکن است احتمال نقض قوانین بین ­المللی را توسط کشورهای هدف افزایش دهد.
مقالات فوق هر کدام به طریقی به تحلیل اقتصادی تحریم­ها پرداخته­اند. اما در هیچ­کدام از مقالات ذکر شده بازی بین سه بازیکن مورد نظر این پژوهش مورد بررسی قرار نگرفته است.
در ادبیات اقتصادی ایران کمتر به بررسی تحریم­ها به صورت کمی پرداخته شده است و در مورد معدود تحقیقات صورت گرفته هیچ­کدام به تحلیل روابط بین سه بازیکن این پژوهش از طریق نظریه بازی­ها نپرداخته اند. اکثر تحقیقاتی که به صورت غیرکمی انجام شده­ است بیشتر در زمینه حقوق و علوم­سیاسی بوده­ است. در میان تحقیقات انجام شده می­توان به موارد زیر اشاره کرد.
بهرام عرفا­نی­راد (۱۳۸۰) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان “ارزیابی کارآیی جنگ اقتصادی با تأکید بر مورد ایران"، با تعریف کارآیی به عنوان میزان توانایی، سودمندی و کفایت در رسیدن به هدف معین یا به عبارت دیگر با تعریف به عنوان نسبت ستانده عملی (واقعی) به ستانده مورد انتظار (تعیین شده)، معتقد است سیاست­های تحریم­های اقتصادی امریکا بر علیه ایران هرچند بر روی اهداف میانی در موارد زیادی موثر بوده است، لیکن نظر به عدم حصول اهداف نهایی امریکا از اعمال این تحریم­ها، کارآیی نداشته و ناکارآمد می­باشد.
مرتضی بهروزی­فر (۱۳۸۳) در مقاله­ای تحت عنوان “اثر تحریم­های یک­جانبه امریکا بر اقتصاد بازرگانی ایالات متحده و بازارهای جهانی انرژی"بیان کرده است که محدودیت­های ایجاد شده توسط امریکا برای ایران با سیاست این کشور جهت تنوع بخشیدن و افزایش عرضه جهانی نفت در تضاد می­باشد.
در این مقاله با بهره گرفتن از مدل جاذبه و روش OLS اثرات مستقیم و غیرمستقیم اعمال تحریم­های اقتصادی بر تعداد بسیاری از کشورها بررسی شده است. مدل جاذبه­ای که در تجارت میان دو کشور مورد استفاده قرار گرفته است، اظهار می­دارد که حجم تجارت بین دو کشور ارتباط مستقیم با حجم تولید آنها (GNP) و ارتباط معکوس با فاصله جغرافیایی میان آنها دارد. هم­چنین در این مدل از متغیرهای مجازی همچون مرز یا زبان مشترک نیز که فقط مقادیر صفر یا یک را می­پذیرند استفاده شده است. در ادامه با بهره گرفتن از OLS معادله رگرسیونی به صورت خطی لگاریتمی تعریف شده است که متغیرهای پیوسته­ای که در آن به کار رفته­اند، (GNP) تولید ناخالص ملی سرانه و یا فاصله به صورت لگاریتمی ارائه شده ­اند. ضرایب رگرسیون در متغیرهای لگاریتمی پیوسته می­توانند به عنوان کشش تفسیر شوند که نشان­دهنده درصد تغییر در متغیر مستقل می­باشد.
نتایج این آزمون نشان می­دهد که اعمال تحریم­های گسترده اثر عمیقی بر جریان تجارت متقابل دارد و حتی در حدود ۹۰ درصد آن را کاهش می­دهد. هم­چنین با بهره گرفتن از نتایج آزمون ذکر شده است که در مورد برآورد تحریم­های محدود و متوسط اختلافات بسیاری وجود دارد، اما در کل، تجارت دوجانبه را به ترتیب به طور متوسط بیش از یک­چهارم و یک­سوم کاهش می­دهد.
در این مقاله در مورد ایران نیز بیان شده است که با توجه به جهانی شدن اقتصاد، نرخ موفقیت تحریم­های اعمال­شده کاهش یافته است و خود امریکا نیز هزینه­هایی را بصورت کاهش امکان سرمایه ­گذاری در ذخایر غنی ایران تحمل نموده است.
ناصر بائی و محسن پارسا مقدم (۱۳۸۷) در مقاله خود با عنوان “پیشنهاد بهینه در بازار برق با بهره گرفتن از نظریه بازی­ها” به استخراج نقاط تعادل بازار به عنوان تعادل نش پرداخته اند و مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به عنوان بازیکنان این بازی در نظر گرفته شده اند.
در این پژوهش سعی شده است که رابطه بین ایران، امریکا و شرکت­های بین ­المللی نفتی به کمک نظریه بازی­ها بررسی شود. هدف پیدا کردن تعادل بین این سه بازیکن با توجه به شرایط موجود اقتصاد ایران است. همانطور که بیان شد بازی بین این سه عامل تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است، و در مواردی که به بررسی تحریم­ها به صورت کمی پرداخته شده است بیشتر بازی بین دو عامل تحریم­کننده و تحریم­شونده مطرح بوده است. تحلیل رابطه این سه بازیکن به کمک نظریه بازی­ها از نوآوری­های این پژوهش است.
فصل چهارم
نظریه بازی­ها و تحلیل تحریم در بخش انرژی ایران
۴-۱ مقدمه
این پژوهش بدنبال تحلیل رفتار بازیکنان اصلی این بازی یعنی ایران، امریکا و شرکت­های بین ­المللی نفتی بر بازار انرژی بخصوص نفت وگاز توسط نظریه بازی­ها می­باشد. در این راستا تحلیل ایستا و پویای بازی با فرض اطلاعات کامل مورد بررسی قرار می­گیرد. البته در حالت ایستا با اطلاعات کامل علاوه بر طرح مسئله به صورت رتبه ­بندی، تابع پیامد برای بازیکنان ایران و امریکا تخمین زده می­ شود و نتایج حاصل از این بازی مورد تحلیل قرار می­گیرد.
۴-۲- بازی ایستا
در ابتدا در ساده­ترین حالت به صورت رتبه ­بندی تحلیل ایستای بازی مورد بررسی قرار میگیرد، البته فرض میشود که اطلاعات کامل است. بازی ایستا با اطلاعات کامل به بازی اطلاق میشود که در آن بازیکنان بطور همزمان انتخاب خود را انجام داده و پیامد بازی برای هر ترکیب انتخابی آنها برای همه بازیکنان اطلاعات عمومی باشد (عبدلی، ۱۳۸۷). علاوه بر این فرض می­ شود که بازیکنان این بازی ریسک­گریز هستند.
فرم استراتژیک این بازی را می­توان بصورت زیر نشان داد:
۴-۲-۱- مجموعه بازیکنان
در این بازی سه بازیکن معرفی می شود:
N = {I, A,C} (4-1)
I علامت اختصاری دولت ایران، A امریکا و C شرکت­های بین ­المللی نفتی است.
اکنو ن به توضیح بیشتر در مورد بازیکنان این بازی و بیان استرتژی­های هر کدام می­پردازیم.
شرکت­های بین ­المللی نفتی:
شرکتهای نفتی به عنوان بنگاه­های اقتصادی در نظر گرفته می­شوند که بدنبال حداکثر کردن سود خود می­باشند. از اینرو هر عملی را که منجر به افزایش سود شود انجام میدهند و از اعمالی که سودشان را کاهش دهد دوری می­ کنند.
اگر فرض شود که این شرکتها از وضعیت سوددهی فعلی خود راضی نیستند و بدنبال افزایش سود خود هستند و از سویی بدانند که در صورت همکاری با ایران نه تنها هزینه­ های معمولی آنان افزایش می­یابد که با توجه به اینکه ممکن است از سوی امریکا مورد تهدید قرار گیرند و هزینه­هایشان به علت دچار بحران شدن روابطشان افزایش یابد باید دید که با تحلیل رابطه هزینه – درآمد خود چگونه در مورد استراتژیهای پیش روی خود یعنی اقدام به مشارکت کمتر یا مشارکت بیشتر به سرمایه ­گذاری در منابع نفتی و گازی ایران تصمیم ­گیری خواهند کرد.
مجموعه استراتژی­ های شرکت­های نفتی بین ­المللی:
: مشارکت بیشتر شرکت­های بین ­المللی نفتیG
: مشارکت کمتر شرکت­های بین ­المللی نفتیH
SC = {G,H} (4-2)
امریکا:
با توجه به وابستگی ایران به درآمدهای نفتی و نیاز ایران به توسعه میادین نفت و گاز، امریکا از تحریم به عنوان ابزاری برای ایجاد فشار علیه ایران استفاده می­ کند. یعنی وی می­خواهد که با اعمال فشار بر شرکت­های نفتی بین ­المللی بصورت افزایش هزینه­ها مانع از افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز ایران شود. باتوجه به اینکه تحریم­ها تاکنون هزینه­ های زیادی همچون:
۱٫ زیان ناشی از عدم خرید نفت ایران و لغو قرادادهای گذشته.
۲٫ کاهش عرضه جهانی نفت و افزایش قیمت نفت و در نهایت افزایش هزینه کشورهای مصرف ­کننده از جمله امریکا.
۳٫ از دست رفتن بازارهای پرسود در ایران.
بر اقتصاد امریکا تحمیل نموده است. که در صورت ایجاد محدودیت برای ایران، سیاست امریکا جهت تنوع بخشیدن و افزایش عرضه جهانی نفت با توجه به جایگاه امریکا به عنوان اولین واردکننده انرژی در جهان با تمایل این کشور برای تنوع بخشیدن به منابع تأمین انرژی، به منظور کاهش خطر قطع جریان انرژی توسط گروه و یا منطقه­ای خاص در تضاد می­باشد. اکنون با توجه به این هزینه­ها و پیگیری اهداف از سوی امریکا باید دید که این کشور کدام استراتژی پیش روی خود یعنی اعمال فشار قوی ناشی از تحریم­ها و اعمال فشار ضعیف علیه شرکت­های نفتی بین ­المللی که در توسعه میادین نفت و گاز ایران شرکت میکنند را انتخاب میکند.
مجموعه استراتژی­ های دولت امریکا:
: اعمال فشار بیشتر D
: اعمال فشار کمترE
SA = {D,E} (4-3)
ایران:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...