۵-۲-۷-۱۰ نذری تاسوعا و عاشورا
در روزهای تاسوعا و عاشورا با شرکت اهالی شیعه، نذری پخته می­شودکه گوشت و برنج پایه ثابت این نذری است. این غذا بعد از مراسم سینه­زنی در مسجد خورده می­ شود و هر کس بخواهد از این غذا به عنوان تبّرک بیرون می­برد. بعضی از اهالی سنی مذهب ده که مایل به خوردن این نذری نیستند، روز عاشورا روزه می­گیرند.
۵-۲-۷-۱۱نون بی بی در­مونده
این نان که به «نان خیر» معروف است، نوعی نذری است. بدین ترتیب که هر کس نیّت نذری دارد، نان­های نازکی می­پزد. سپس نان را تکه تکه می­ کنند و روغن داغ و شکر روی آن می­ریزند. در پایاننان را روی اجاق می­گذارند تا شکرآن آب شود و نان کمی گرم شود. بعد دیگران را خبر می­ کنند که بیایند از این نان بخورند یا ببرند.
بر اساس تعریف بزرگترها در قدیم این نان را در اتاق تاریک می­خوردند و بعد از خوردن دست­ها را می­شستند و آب آن را داخل گودالی یا تشتی می­ریختند. بعد دست­ها را با پارچۀ نو و تمیزی که آویزان بود، خشک می­کردند.سپس از آن خانه بیرون می­رفتند و روی گودال آب را، خاک می­ریختند. این کارها به این منظور بود که مردان و پسران متوجه نشوند از این نان خورده­اند ومعتقد بودند که اگر مخفیانه باشد، حاجت حتماً بر­آورده خواهد شد.
۵-۲-۸ رسوم خاصّ قدیم
۵-۲-۸-۱ درو کردن گندم و جو
این رسم جالب که در قدیم بوده و اکنون تقریباً منسوخ شده است، بدین صورت بوده که وقتی گندم یا جو به مرحلۀ درو کردن می­رسید، با داس­های مخصوص درو که به آن «داسِ مَنگال» می­گفتند، گندم و جو را می­بریدند. زمین صافی و همواری را انتخاب کرده و گندم یا جوهای درو شده را روی زمین ردیف می­کردند. بعد هفت یا هشت خر زرنگ و سرحال انتخاب می­کردند. وسط خرمن، چوبی نصب می­کردند و افسار خرها را به طرز ماهرانه­ای به چوب می­بستند که هنگام دور زدن روی خرمن به هم برخورد نکنند. بعد یک نفر به عنوان هدایت کننده وسط خرمن می­ایستاده و قسمتی از افسار خرها را به دست می­گرفته و این شعر را می­خوانده:
-هِی تالَ، خرمن گالَ ، گردی و گالَ،
‌-خر سیاه هیِ، مرگُش بیا هی،
-خر سفید هی، مرگش رسید هی
-هِی تالَ، خرمن کالَ
و همچنان تکرار می­کرد و خرها روی خرمن می­گشتند. هرگاه یک نفر خسته می­شد، نفر بعدی می­آمد و این روش ادامه پیدا می­کرد تا خرمن خوب کوبیده شود. بعد از این مرحله، نوبت به باد دادن گندم یا جو بود و این کار حتماً باید در موقع وزش باد انجام می­گرفت. این کار با وسیله ای به نام «هوسین» انجام می­شد، در موقع باد دادن گندم وجو می­خواندند:
باد بیا، باد بیا، نَنَت وَ قَعْلَه مُرده خُوی. بِچِ بِنِه مُرده و تکرار می­کردند و بدین ترتیب گندم و جو از کاه جدا می­شد، بعد محصول را داخل گونی ریخته و می­خواندند:
-خرمن ما هزار اَکُیْ،
- سیصدو صد جُوال اَکُی،
-اُشتر اَتا اَباراَکُی
- هی تالَ، خرمن تالَ
بعد محصول را به خانه جهت مصرف حمل می­کردند. این شعرها را جهت افزایش برکت محصول می­خواندند.
یکی از اهالی هنگامی که این رسم را تعریف می­کرد، گویی خیالش را به گذشته و هنگام درو کردن گندم پرواز داده بود و خود را آن­جا تصور می­کرد و این نشان­دهندۀ رسوم زیبایی بوده که امروزی­ها قادر به درک آن نیستند، اما قدیمی­ها حتی از یاد­آوری آن لذّت می­برند.
۵-۲-۸-۲دوشاب درست کردن
یکی از رسوم قدیمی که بزرگترها با حسرت از آن یاد می­ کنند، درست کردن دوشاب و پختن نان کُماچ است.
خرما را که از قبل خیس گذاشته­اند، روی آتش گذاشته تا خوب پخته و له شود. بعد با چوب درخت نخل خوب له می­کردند و داخل گونی می­ ریختند. سکویی با آجر به صورت گِرد درست کرده، روی آنرا با سیمان می­پوشانند که سطح آن صاف و تمیز باشد. بالای سکو را سوراخ کرده و چوبی در آن قرار می­دادند، این سکو ناودان کوچکی دارد. گونی را روی سکو گذاشته و وسیلۀ سنگینی روی آن قرار می­ دهند. شیرۀ خرمای داخل گونی داخل ظرفی که زیر سکو گذاشته شده می­ریزند، دوباره شیره را روی آتش می­گذارند تا خوب غلیظ شود.بدین ترتیب دوشاب آماده می­ شود.
تفاله های خرما را نیز که در گویش محلی به آن«مُجی» می­گویند به گوسفند می­ دهند و هسته­های خرمای دوشاب شده را آسیاب کرده و با آن نان درست می­ کنند و متقدند برای کسی که بیماری دیابت دارد، بسیار مفید است.
پایان نامه - مقاله - پروژه
۵-۲-۸-۳کُماچ پختن
گندم را با آسیاب دستی آرد می­کردند. سپس با گیاه دارویی (لَجنَه) راجونه و نمک خمیر می­کردند. خمیر را به صورت گِردۀ کوچکی در­آورده و روی سنگ نان­پزی(خونگ) آن­را کمی صاف کرده و زیر آتش می­گذاشتند، بعد وارونه کرده تا هر دو طرف خوب برشته شود و روی آن روغن و مَیه می ­زدند و می­خوردند.
درست کردن دوشاب و پختن کُماچ در یک شب تا صبح و به صورت دسته جمعی انجام می­گرفتهکه صفای خاصی داشته است. این کار را زنان در فصل برداشت خرما انجام می­داده­اند.
۵-۲-۹ رمضان در هرمود
۵-۲-۹-۱ افطاری در مسجد
از اول تا پایان ماه مبارک هر روز به نمایندگی از آقای فهیمی خیّر منطقه غذایی طبخ شده به مسجد برده می شود تا هم کسانی که در مسجد نماز می خوانند و هم رهگذرانی که موقع افطار به این محل می رسند از این غذا تناول کنند همچنین خانواده ها نیز هر کدام افطاری آماده کرده و به مسجد می فرستند بدین ترتیب در مسجد هر روز سفره مفصّل و رنگین افطاری گسترده می شود.
۵-۲-۹-۲ جام رمضانی
در این ماه هر شب مردان محل مسابقه فوتبال برگزار می­ کنند و از روستاهای اطراف نیز در این مسابقات شرکت می­ کنند. در پایان مسابقات که هم­زمان با پایان ماه مبارک نیز هست، به تیم برنده جام رمضان و جوائزی اهدا می­گردد.
۵-۲-۹-۳ ختم قرآن
در طول ماه مبارک رمضان، زنان و دختران باسواد قرآن ختم می­ کنند. اگر سال اول قرآن خواندنشان باشد، ختم قرآن را به ماما یا پرستار تولّدشان هدیه می­ کنند، حتی اگر در قید حیات نباشند و بقیه این ختم را به پدر ، مادر، اموات و… هدیه می­ کنند.
۵-۲-۹-۴ خرید رمضانی
چند روز مانده به آغاز ماه مبارک خانواده­ها به شهر رفته و خرید مفصلّی برای ایّام ماه مبارک انجام می­ دهند. حتی تنقلاتی نیز برای عیدی روز فطر کودکان خریده می­ شود.
۵-۲-۹-۵ درس­های رمضانی
کلاس­های اذان، تکبیر، صوت قرآن و روخوانی و شعر توسط روحانی برای نوجوانان این روستا برگزار می­گردد. همچنین کلاس­های احکام و مشاوره برای همسران در این ماه برگزار می­ شود. روحانی مسجد، روزهای زوج نوجوانان شرکت کننده در کلاس­ها را به استخر شنا می­برد.
۵-۲-۹-۶ سر­فطر
سر­فطر یا همان فطریه، بدین صورت تعیین می­ شود که بیست و هفتم یا بیست و هشتم ماه مبارک رمضان به تعداد افرادی که در خانواده روزه گرفته­اند، هر نفر سه کیلو برنج و آنهایی که روزه نگرفته­اند، مقداری بیشتر فطریه می­ دهند (چون غذای غالب اهالی برنج است).
کسی که روزه نگرفته اگر می ­تواند دو ماه کفاره روزه­اش، روزه بگیرد و اگر نمی­تواند، از سه کیلو برنج بیشتر بدهد. زنی که حامله است یک کیلو برنج، جهت فطریۀ روزه به او تعلق می­گیرد و نیز بچه­ای که در ماه رمضان متولّد می­ شود، فطریه­اش سه کیلو برنج است.
۵-۲-۹-۷ نقش زنان در رمضان
زنان در درست کردن افطاری­های متنوّع و رنگارنگ بسیار مهارت دارند. درست کردن دسر­های رنگین: طبخ غذاهای لذیذ، برنامه پیاده­روی شبانه، خواندن نماز و قرائت قرآن، از کارهایی است که زنان در طول ماه مبارک انجام می­ دهند.
۵-۲-۹-۸هدیه خیّرین
چند روز مانده به شروع ماه مبارک رمضان، خیرّین منطقه به ویژه «آقای عبدالرحیّم فهیمی» که ساکن امارات بوده و نماینده ایشان انجام امور خیر را به عهده دارد، سبد کالای مفصلّی شامل: گوشت قرمز، مرغ، برنج، روغن و مقداری وجه نقد به حدود صد خانوار و یا بیشتر اهدا می­ کنند. خیّرین دیگر نیز اقلامی چون: چای، پودر شربت، پودر ژله، کرم کارامل و… جهت خیر بین خانواده­ها به ویژه زنان خود سرپرست‌و اقشار کم­درآمد تقسیم می­ کنند. بدین ترتیب هیچ خانواده­ای در هرمود نگران خرجی ماه مبارک نیست. خیّرین دیگری نیز از کشور امارات برای آن­ها مبلغ قابل توجّهی وجه نقد هدیه می­ دهند.
۵-۲-۹-۹ همیاری در رمضان
در طول شب­های ماه رمضان، در بین اهالی شیعه مذهب این روستا رسم بر این است که هر کس کار بنّایی یا ساختمان دارد، گروهی به یاری او می­شتابند. در طول این یک ماه بسیاری از این کارها با همیاری و همکاری همدیگر انجام می­ شود و بسیاری از مشکلات رفع می­گردد . این از برکات ماه مبارک رمضان است.
۵-۲-۱۰ نماز­های ماه رمضان
۵-۲-۱۰-۱ نماز تراویح
این نماز مخصوص اهل تسنّن است و کیفیت آن بدین صورت است که در ماه رمضان بعد از نماز خفتن(عشاء)، نماز تراویح برگزار می­ شود. نماز تراویح بیست رکعت است و به اضافه سه رکعت نماز وتر، جمعاً بیست و سه رکعت می­ شود. این نماز به صورت دو رکعتی و به جماعت خوانده می­ شود. کیفیت خواندن نماز تراویح بسیار با­شکوه است و جماعت زیادی در مساجد برای ادای این نماز جمع می­شوند. بعد از نماز عشاء، افراد جداگانه هر کدام دو رکعت نماز سنّت به جای می­آورند. آن­گاه موذّن با صدای بلند این گونه نماز تراویح را اعلام می­ کند: یکصد هزار بار صلوات برسیّد عالم محّمد و جماعت حاضر یک صدا می­گویند: صّل الله علیه و سلّم. و رکعت اول خوانده می­ شود. در آغاز رکعت دوم این­گونه گفته می­ شود: دویست هزار بار صلوات برسیّد عالم محمّد و جماعت نیز جواب می­ دهند و… بعد از نماز تراویح، نماز وتر است که سه رکعت می­باشد. دو رکعت شفع و یک رکعت وتر.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...