این مهارت‌ها شامل:

مهارت برنامه‌ریزی، مهارت ایجاد انگیزه، مهارت مطالعه، مهارت تمرکز حواس، مهارت یادداشت‌برداری و مهارت تصمیم‌گیری است.

تحقیقات انجام‌شده روی افراد مختلف نشان می‌دهد، بازده مطالعه در دانش آموزان بسیار متفاوت است. بررسی علل این تفاوت‌ها، نشان داده علت اصلی این امر آن است که برخی دانش آموزان از فنون و مهارت‌های لازم برای مطالعه آگاهی دارند و آن‌ ها را نیز به کار می‌برند، در حالی که اغلب آن‌ ها از مهارت‌های لازم آگاهی ندارند یا اگر اطلاع دارند از آن‌ ها استفاده نمی‌کنند و به اهمیت کاربرد آن واقف نیستند.

یکی از مهم‌ترین این مهارت‌ها استفاده مفید از زمان یا همان «برنامه‌ریزی» است. هدف از برنامه‌ریزی، تحت کنترل درآوردن زمان و استفاده مفیدتر از آن است. فرد با برنامه‌ریزی صحیح می‌تواند به میزان قابل توجهی در وقت صرفه‌جویی کند و از وقت‌های اضافه نیز برای انجام کارهای موردعلاقه خود مانند گردش با دوستان یا تماشای فیلم استفاده کند. هدف از برنامه‌ریزی هم جلوگیری از انباشتگی دروس، عقب ماندن از کارها، یاس و دل‌زدگی از کار و درس و نبود اعتمادبه‌نفس است که وجود چنین مواردی به اضطراب و فشار بر حافظه منجر خواهد شد.

1. تعریف برنامه‌ریزی

برنامه‌ریزی، فعالیتی مستمر و منطقی است که در آن‌هم مقصد (هدف) و هم بهترین راه رسیدن به هدف تبیین شده است. کیانی (۱۳۸۹) اصولی برای برنامه‌ریزی صحیح ‌به این شرح مطرح ‌کرده‌است:

– اصول برنامه‌ریزی

۱٫ خودشناسی: قبل از برنامه‌ریزی ‌یک‌بار خود را مرور کنید. ببینید توانایی‌ها و محدودیت‌های شما کدم‌اند، نقاط ضعف و قوّت شما در کجاست مثلاً چه قدر درگذشته آدم بااراده‌ای بوده‌اید؟ چقدر حاضرید لذّت‌ها و تفریحات آنی و مقطعی را برای رسیدن به یک امتیاز دراز مدّت و همیشگی به تأخیر بیندازید و یا نادیده بگیرید.

۲٫ واقع‌بینی: اگر می‌خواهید با برنامه‌ریزی تحصیلی به‌پیش بروید، معنایش این نیست که برنامه های شما باید تماماً درس، مشق، مطالعه و تست باشد. بلکه شما با برنامه‌ریزی زندگی می‌کنید. لذا فهرستی از کارهای روزانه خود را که حتماً باید انجام دهید تهیّه و سعی کنید آن را در برنامه‌ خود بگنجانید.

۳٫ فرد محوری: هر کس برای خود برنامه‌ریزی می­ کند؛ یعنی برنامه‌اش با توجه به عادات، ویژگی‌های شخصیتی و اهداف خودش تنظیم‌شده است و نمی‌توانیم از روی آن برنامه کپی بگیریم و یا این‌که نمی‌توانیم به مشاور یا معلّم راهنما بگوییم که یک برنامه تحصیلی به من بدهید. مشاور می ­تواند به شما کمک کند که در تنظیم برنامه چه نکاتی را رعایت کنید و یا انگیزه شمارا افزایش دهد و یا در هدف­گذاری به شما کمک کند ولی نمی­تواند یک برنامه برای شما بنویسد و از شما بخواهد به آن عمل کنید.

۴٫ ایمان به برنامه و مثبت اندیشی: روان­شناسان می­گویند رفتار شما از افکار شما سرچشمه ‌می‌گیرد اگر مثبت فکر کنید رفتار شما نیز در همان جهت است. اگر غزل یأس و ناامیدی بخوانید وضع کاملاً متفاوت است.

۵٫ واحد زمانی، هر برنامه­ای با توجه به هدفی که برای آن پیش‌بینی شده است نیازمند تعریف واحد زمانی است. هر برنامه را باید در ظرف زمان قرار دهیم این ظرف، گاهی روزانه، هفتگی، ماهانه و گاهی سالانه است.

۶٫ خلاقیت، اگر می‌خواهیم یک برنامه‌ریزی مؤثر و مطلوب داشته باشیم، باید قدرت خلاقیت خود را افزایش دهیم. خلاقیت یعنی توانایی تولید یک فکر جدید و یا به وجود آوردن شی جدید. برنامه­ ریزان خلاق دارای این ویژگی­های می­باشند: ۱- همیشه فکر خود را باز نگه می­دارند. ۲- قدرت ابتکار دارند ۳-قدرت تخیل دارند. ۴- افراد خلاق انعطاف‌پذیرند.

۷٫ ارزیابی مستمر، قرار نیست برنامه­ای که برای خودتنظیم می­کنیم، همیشگی باشد بلکه لازم است که در پایان یک دوره (مثلاً یک هفته) برنامه را ارزیابی کرده و اگر لازم باشد، اصلاحات لازم را اعمال نماییم (سیف،۱۳۸۹).

۸٫ اراده قوی و پشتکار، آنچه مهم است اراده قوی در پیمودن راه و پشتکار و تحمل سختی‌هاست.

– عوامل موفقیت در برنامه

۱- عوامل درونی: یعنی همه آنچه به خود فرد بازمی‌گردد؛ مانند میزان اعتقادی که به برنامه و هدف دارد، میزان اعتمادبه‌نفس دانش ­آموز، میزان توانایی‌های ذهنی و هوشی دانش ­آموز، میزان بهره­ مندی از سلامت جسمانی، خود پنداره‌ی مثبت، میزان اطلاعات و مهارت برنامه­ ریزی.

۲- عوامل بیرونی: علاوه بر تلاش فرد عواملی دیگر نیز می ­تواند بر موفقیت برنامه تأثیر بگذارد که عبارت‌اند از: خانواده، مدرسه و دوستان و … .

• گام­های برنامه‌ریزی

برای داشتن یک برنامه­ ریزی صحیح و مناسب باید از مراحل زیر عبور کرد:

گام اول – تعیین نوع برنامه

برنامه­ ریزی بهترین وسیله برای مرتب کردن، سازمان دادن امور و نهایتاًً خود نظم‌بخشی است. برنامه­ ریزی صرفاً یادداشت کردن کارهای روزانه نیست بلکه تکنیکی است که به وسیله آن ‌می‌توان با مدیریت زمان و چینش درست‌کارها بهتر به اهداف پیش‌بینی شده رسید. لذا متناسب با حجم تکالیف و هدف­هایی که داریم برنامه در قالب‌های زیر ریخته می‌شوند:۱- روزانه ۲- هفتگی ۳ – ماهانه ۴- فصلی ۵ – سالانه.

گام دوم- تعیین روش برنامه

الف) برنامه زمان (ساعت) محور: یعنی ابتدا ساعات روزانه­ی خود را تنظیم کنید و سپس هر درس را در داخل آن ساعات قرار دهیم.

ب) برنامه تکلیف محور: در این نوع برنامه‌ریزی ابتدا دروسی را که باید بخوانیم مبنا قرار می­دهیم و سپس زمان مناسب برای هر درس را پیش ­بینی می­کنیم.

گام سوم – تهیه­ فهرست از فعالیت‌های روزانه

قبل از این‌که دست‌به کار شوید ابتدا کارها و فعالیت‌هایی را که می‌بایست انجام دهید را فهرست کنید.

گام چهارم- تعیین مدت‌زمان برنامه

اگر قرار باشد ما برنامه زمان محور یا تکلیف محور را برگزینیم درهرصورت باید بدانیم برای انجام اموری که فهرست کرده­ایم به طور متوسط در روز چه قدر وقت نیاز داریم.

گام پنجم – اولویت‌بندی و تعیین انجام کارها

منظور از اولویت‌بندی، تعیین درجه اهمیت تکالیف است. این درجه‌بندی می‌تواند از ۱ تا ۵ باشد. مثلاً برای دانش آموزان اولویت، دروس مدرسه است و بهتر است محور برنامه مطالب درسی همان روز و روز بعد باشد و باقی‌مانده‌ اوقات را باید به سایر امور اختصاص داد. اگر در درسی ضعف داریم و یا برای ما، دشوارتر است، باید ساعات بیش­تری را به آن درس اختصاص دهیم و بعضی دروس نیز زمان کم­تری را می‌طلبد.

گام ششم – تهیه­ جدول برنامه

برای این کار اول باید روش برنامه خود را معلوم کنید که آیا زمان محور است یا تکلیف محور؛ یعنی از روش تابع زمان پیروی می­کنید و یا از روش تابع تکلیف می­خواهید استفاده کنید.

-گزارش های مربوط به سرعت گردش وجوه یا گردش حساب مشتری، منعکس کننده کل بدهکاری و بستانکاری حساب مشتری و دفعات بدهکاری و بستانکاری حساب مشتری در یک دوره مشخص (یک ماه)است. با کمک گزارش های فوق، مشتریانی که گردش حساب بسیار بالا و غیرمعمول دارند قابل شناسایی و ردیابی خواهند بود.

۴-۳-۴ موارد مشکوک به پول شویی در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری:

از جمله موارد مشکوک به پول شویی از طریق بانک‌ها و مؤسسات اعتباری که لازم است به مراجع ذی صلاح گزارش داده شود عبارت اند از:

-وجود انواع حساب به نام مشتری در بانک یا مؤسسه اعتباری واحد در یک منطقه،

-افتتاح حساب های متعدد و سپرده گذاری در آن ها،

-گردش عملیات بسیار بالای حساب که تناسبی با حرفه مشتری نداشته باشد،

-سپرده گذاری به دفعات و برداشت یکجا و عمده،

-ارائه چک های ظهرنویسی شده متعدد به بانک برای وصول به حساب مشتری،

-مراجعات متعدد به صندوق امانات بانک،

-پیشنهاد رشوه برای انجام عملیات مشکوک،

-امتناع مشتری از ارائه اصل مدارک هویتی،

-بروز وقفه در ارائه مدارک ثبتی شرکت،

-تبدیل اسکناس های ریز به اسکناسهای درشت در حجم بالا،

-تقاضای انتقال وجوه ارزی با مبالغ بالا به خارج از کشور بدون ارتباط با حرفه مشتری،

-تغییر ناگهانی الگوی مبادلات ارزی مشتری و عدم تطابق آن با فعالیت‌های معمول وی،

-ورود یا سپرده گذاری مبالغ قابل توجه وجوه به حساب مشتری از طریق چک های بانکی، حواله و یا انتقال تلفنی نامتناسب با نوع کار و فعالیت اقتصادی صاحب حساب،

-تفاوت قابل توجه الگوی سپرده های نقدی یک بنگاه خرده فروشی در یک محله با بنگاه مشابه در همان محل،

-نقل و انتقال غیرمعمول وجوه بین حسا بهای مرتبط،

-تقاضای مبالغ قابل توجه چک بانکی، حواله یا چک های مسافرتی به میزان سقف تعیینی در مقررات توسط مشتری،

– گشایش اعتبارات اسنادی و صدور ضمانتنامه ها:

۱٫ گشایش اعتبار اسنادی با توصیف کلی از کالا، معمولاً در اینگونه موارد پروفرما ارائه نمی‌شود.

۲٫ گشایش اعتبار اسنادی با در نظر گرفتن حق کمیسیون بالا برای واسطه خارجی، ‌به این ترتیب منابع نامشروع تحت عنوان حق کمیسیون از یک بانک به بانک دیگر انتقال می‌یابد.

۳٫ درخواست رسید ساده برای حمل کالا به جای اسناد حمل معتبر که نشان از حمل واقعی کالا باشد.

۴٫ استفاده از ضمانتنامه پیش‌پرداخت؛ اعتبار اسنادی با شرط پیش‌پرداخت گشایش می‌شود، لیکن پس از انتقال مبلغ پیش‌پرداخت و صدور ضمانتنامه، نه اعتبار پیگیری می‌شود و نه ضمانتنامه.

۵٫ تقاضای صدور ضمانت نامه‌ای به غیر از ضمانتنامه های شرکت در مناقصه/ مزایده، حسن انجام کار، پیش دریافت، گمرکی و استرداد کسور وجه الضمان.

۶٫ رد کردن اسناد توسط ذینفع اعتبار به بهانه وجود مغایرت، ‌به این ترتیب فرصت چانه‌زنی برای قبول اسناد با تخفیف زیاد پیش می‌آید و طرفین می‌توانند از اختلاف مبلغ مشترکاً استفاده نموده و آن را پول تمیز جلوه دهند.

۷٫ افزایش و یا تغییر ناگهانی نرخ مواد اولیه وارداتی، تغییر بدون دلیل نام ذینفع اعتبار اسنادی و مشارکت متقاضی گشایش اعتبار اسنادی در شرکت فروشنده خارجی.

۸٫ ارائه پیشنهاد مناقصه توسط مشتری و اعلام برنده شدن یکی از وابستگان تشکیلاتی مشتری، سپس برنده مناقصه ضمانتنامه‌ای به مبلغ بالا ارائه می‌دهد. از سوی دیگر طرف مناقصه دهنده عمداً کار را ناتمام گذارده و به ذینفع اجازه ادعای دریافت مبلغ ضمانتنامه را که بسیار بالاتر از مبلغ کار است می‌دهد.

۴٫۴٫ دستورالعمل اجرایی نحوه گزارش واریز نقدی وجوه بیش از سقف مقرر:

پس از تصویب قانون مبارزه با پولشویی و آیین نامه اجرایی آن و در راستای وظایف مقرر در ماده ۲۶ آیین نامه اجرایی، هیات محترم وزیران در تاریخ ۲۰/۱۱/۸۹ نسبت به تصویب دستورالعمل اجرایی نحوه گزارش دهی واریز نقدی وجوه بیش از سقف مقرر اقدام نمود که متن دستورالعمل مذکور عینا آورده می شود:

هدف

به منظور مبارزه با پول شویی و جلوگیری از تامین مالی تروریسم و نیز در اجرا ی مؤثر آیین نامه اجرائی قانون مبارزه با پول شویی موضوع تصویب نامه شماره ١٨١۴٣۴/ت ۴٣١٨٢ ک مورخ ۱۴/۹/۸۸ هیات وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامه های مربوط به قانون مبارزه با پول شویی به ویژه ماده ٢۶ آن؛ «دستورالعمل اجرایی نحوه گزارش واریز نقدی وجوه بیش از سقف مقرر» به شرح زیر ابلاغ می شود:^[۱۱۸]

تعاریف

ماده ١- در این دستورالعمل، اصطلاحات و عبارات به کار رفته به شرح زیر تعریف می شود:

۱-۱ بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛

۱-۲ مؤسسه‌ اعتباری: بانک (اعم از بانک ایرانی و شعبه و نمایندگی بانک خارجی مستقر درجمهوری اسلامی ایران )، مؤسسه‌ اعتباری غیر بانکی، تعاونی اعتبار، صندوق قرض الحسنه، شرکت لیزینگ.

تبصره: مؤسسه‌ اعتباری شامل شعبه و نمایندگی مستقر در مناطق آزاد تجاری – صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران نیز می شود.

۱-۳ شناسه ملی اشخاص حقوقی: شماره منحصربه فردی که بر اساس تصویب نامه شماره١۶١۶٩/ت٣٩٢٧١ هـ

مورخ ۲۹/۱/۸۸ به تمامی اشخاص حقوقی اختصاص می‌یابد.

۱-۴ شماره فراگیر اشخاص خارجی: شماره منحصر به فردی که مطابق تصویب نامه شماره١۶١٧٣ /ت ۴٠٢۶۶ هـ مورخ ۲۹/۱/۸۸ به تمامی اتباع خارجی مرتبط با جمهوری اسلامی ایران توسط پایگاه ملی اطلاعات اتباع خارجی اختصاص می‌یابد.

۱-۵ واحد اطلاعات مالی: واحدی ملی، متمرکز و مستقل که مسئولیت دریافت، تجزیه و تحلیل و ارجاع گزارش های معاملات مشکوک به مراجع ذی ربط را به شرح مذکور در ماده ٣٨ آیین نامه را بر عهده دارد.

۱-۶ آیین نامه: آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پول شویی موضوع تصویب نامه شماره ١٨١۴٣۴ /ت ۴٣١٨٢ ک مورخ ۱۴/۹/۸۸ هیات وزیران عضو کارگروه تصویب آیین نامه های مربوط به قانون مبارزه با پول شویی؛

۱-۷ سقف مقرر: به شرح مندرج در بند ز ماده ١ آیین نامه اجرایی قانون مبارزه با پول شویی؛

۱-۸ وجه نقد: هر گونه مسکوک و اسکناس و انواع ‌چک‌هایی که نقل و انتقال آن ها مستند نشده و غیر قابل ردیابی باشد، از قبیل چکهای عادی در وجه حامل و سایر ‌چک‌هایی که دارنده آن غیر ذینفع اولیه باشد (از قبیل چک های پشت نویس شده توسط اشخاص ثالث، انواع چک پول و چک مسافرتی و ایران چک و موارد مشابه).

۱-۹ مشتری (ارباب رجوع):

• • • شخص حقیقی یا حقوقی که در مؤسسه‌ اعتباری دارای حساب بوده و یا به نفع او یا به نمایندگی از سوی او، حساب بانکی به نام وی افتتاح شود؛

   

  • هر شخص حقیقی یا حقوقی که طرف مقابل مؤسسه‌ اعتباری (و یا ذینفع یا ذینفعان ) در رابطه با دیگر خدمات بانکی و اعتباری است و از ناحیه وی ممکن است ریسک های مختلف به ویژه ریسک های شهرت و عملیاتی متوجه مؤسسه‌ اعتباری شود.

اگر OCD تحت درمان قرار نگیرد، سیر آن معمولأ مزمن است، و نشانه ها اغلب افزایش و کاهش می‌یابند.برخی افراد روند چرخه ای دارند، عده قلیلی نیز سیر رو به وخامت دارند. میزان بهبود بدون درمان در بزرگسالان پایین می‌باشد(۲۰ درصد بهبودی در افرادی که ۴۰ سال بعد مورد ارزیابی قرار گرفتند). آغاز بیماری در کودکی و نوجوانی می‌تواند به یک عمر OCD منجر شود. با این حال، ۴۰ درصد افرادی که شروع OCD در کودکی و نوجوانی را دارند ممکن است در اوایل بزرگسالی بهبودی را تجربه کنند. سیر OCD اغلب با وقوع همزمان اختلالات دیگر پیچیده می شود.

تشخیص وسواس‌های عملی در کودکان راحت تر از تشخیص وسواس‌های فکری است، این به دلیل قابل مشاهده بودن وسواس‌های عملی می‌باشد. با این وجود، کودکان نیز اغلب هم وسواس‌های عملی و هم وسواس‌های فکری دارند(مانند اغلب بزرگسالان). الگوی نشانه ها در بزرگسالان می‌تواند به مرور زمان پایدار باشد،اما در کودکان ثبات کمتری دارد و متغییرتر می‌باشد. وقتی نمونه های کودک و نوجوان با نمونه های بزرگسال مقایسه شدند، تفاوت هایی در محتوای وسواس‌های فکری و عملی گزارش شده اند. این تفاوت ها احتمالأ محتوای متناسب با مراحل رشد مختلف را منعکس می‌کنند(مثلأ میزان بالاتر وسواس‌های جنسی و مذهبی در نوجوانان در مقایسه با کودکان، میزان بالاتر وسواس‌های صدمه{مثل ترس از وقایع فاجعه آمیز، مانند مرگ یا بیماری خود یا افراد عزیز}در کودکان و نوجوانان در مقایسه با بزرگسالان)(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

۲-۱۵- عوامل خطر

خلق و خویی. درونی کردن بیشتر نشانه ها، تهییج پذیری منفی بالاتر، و بازداری رفتاری در کودکی، عوامل خطر خلق و خویی احتمالی می‌باشند.( انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۱۳).

محیطی. بهره کشی جسمی و جنسی در کودکی و رویدادهای استرس زا و آسیب زای دیگر با خطر ابتلای بیشتر به OCD رابطه داشته است. برخی کودکان ممکن است دچار شروع ناگهانی نشانه های وسواس فکری- عملی شوند، که با عوامل محیطی مختلف، از جمله عوامل عفونی گوناگون و نشانگان خود ایمنی پس از عفونت ارتباط داشته اند(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳). از مدت‌ها پیش تمایلی برای نشان دادن ارتباط مثبت میان عفونت استرپتوکوکی و اختلال وسواس فکری- عملی وجود داشته است. عفونت استرپتوکوکی گروهA بتا- همولیتیک می‌تواند تب روماتیسمی ایجاد کند. تقریبأ ۱۰ تا ۳۰ درصد این بیماران به کره سیدنهام دچار می‌شوند و علایم وسواسی-جبری از خود بروز می‌دهند(کاپلان و سادوک، ۲۰۰۷).

۲-۱۶- موضوعات تشخیصی وابسته به فرهنگ

OCD در سرتاسر دنیا رخ می‌دهد. شباهت قابل توجهی در فرهنگ ها از نظر توزیع جنسیتی، سن شروع، و همزمانی اختلالات با OCD وجود دارد. از این گذشته، در سراسر دنیا، ساختار نشانه مشابهی وجود دارد که نظافت، تقارن، احتکار، افکار ممنوعه، یا ترس از صدمه را شامل می شود. با این حال، در ابراز نشانه، تنوع منطقه ای وجود دارد، و عوامل فرهنگی ممکن است محتوای وسواس‌های فکری و عملی را شکل دهند(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

محتوای وسواس‌های فکری با گذشت زمان نیز تغییر می‌کند. در قرون گذشته در دنیای غرب، وسواس‌های فکری اغلب مذهبی و جنسی بودند. ولی امروزه این گونه ‌وسواس‌ها نادر شده اند و جای خود را به وسواس‌های مربوط به کثیفی و آلودگی، خشونت و نظم وترتیب(تقارن) داده‌اند(روزنهان و سلیگمن، ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۲).

۲-۱۷- موضوعات تشخیصی وابسته با جنسیت

شروع OCD در مردان زودتر از زنان است و مردان به احتمال بیشتری اختلالات تیک همزمان دارند. تفاوت های جنسیتی در الگوی ابعاد نشانه گزارش شده اند، به طوری که برای مثال زنان بیشتر احتمال دارد نشانه هایی در بعد نظافت و مردان نشانه هایی در ابعاد افکار ممنوعه و تقارن داشته باشند. شروع و تشدید OCD ، به علاوه نشانه هایی که می‌توانند در رابطه مادر و کودک اختلال ایجاد کنند(مثل وسواس‌های فکری پرخاشگرانه که به اجتناب از کودک منجر می‌شوند)، در دوره پیش از زایمان گزارش شده اند(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

۲-۱۸- خطر خودکشی

افکار خودکشی در مقطعی، در تقریبأ نیمی از افراد مبتلا به OCD روی می‌دهند. اقدامات خودکشی نیز در یک چهارم افراد مبتلا ‌به این اختلال گزارش شده اند. وجود اختلال افسردگی اساسی همزمان، این خطر را افزایش می‌دهد(انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۱۳).

۲-۱۹- تشخیص افتراقی

رفتارهای وسواسی- جبری در تعداد زیادی از اختلالات روانپزشکی دیده می‌شوند که ‌بالین گران هنگام تشخیص گذاری این اختلال باید این اختلالات را کنار بگذارند.اختلالاتی که در تشخیص افتراقی اختلالات وسواس فکری- عملی در راهنمای تشخیصی آمارای اختلالات روانی-۵ مطرح شده اند به طور خلاصه به قرار زیر است: اختلالات اضطرابی ، اختلال افسردگی اساسی(MDD) ، اختلالات مربوط به وسواس فکری- عملی (مثل بدریخت انگاری بدن، وسواس کندن مو، وسواس کندن پوست،احتکار)،اختلالات خوردن، تیک ها و حرکات قالبی، اختلالات روانپریشی، رفتارهای شبه وسواسی دیگری مثل رفتار جنسی(‌در مورد نابهنجاری های جنسی)، قمار بازی، مصرف مواد مثل الکل،اختلال شخصیت وسواسی-جبری(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

۲-۲۰- همزمانی با اختلالات دیگر

افراد مبتلا به OCD معمولأ آسیب روانی دیگری نیز دارند. شماری از بزرگسالان مبتلا ‌به این اختلال، تشخیص طول عمر اختلال اضطرابی(۷۶ درصد، مثل پانیک، اضطراب اجتماعی، اضطراب منتشر، فوبی خاص) یا اختلال افسردگی یا دو قطبی(۶۳ درصد) دارند. اختلال شخصیت وسواسی- جبری همزمان نیز در افراد مبتلا به OCD شایع می‌باشد(از ۲۳ تا ۳۲ درصد).

بالغ بر ۳۰ درصد افراد مبتلا به OCD اختلال تیک دایمی نیز دارند. مثلث OCD ، اختلال تیک ، و اختلال کاستی توجه/بیش فعالی(ADHD) نیز در کودکان دیده می شود. اختلالاتی که غالبأ در افراد مبتلا به OCD در مقایسه با افراد بدون این اختلال روی می‌دهند عبارتند از چندین وسواس فکری- عملی و اختلالات مربوط مانند اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال کندن مو و کندن پوست هم چنین با اختلال لجبازی و نافرمانی گزارش شده است(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

۲-۲۱- درمان

با پیدا شدن شواهد فزاینده ای که نشان می‌دهد اختلال OCD به مقدار زیادی تحت تأثیر عوامل زیستی شکل می‌گیرد، دیگر نظریه روانکاوی سنتی ارج و قربی ندارد. به علاوه، از آنجا که علائم این اختلال به نظر می‌رسد به روانکاوی مقاوم باشد، امروزه درمان‌های دارویی،شناختی-رفتاری(CBT)، و رفتاری که مشهورترین مدل آن برای درمان اختلال وسواس فکری-عملی،(ERP) می‌باشد، خط اول درمان را تشکیل می‌دهند. البته در فهم اینکه چه چیز تشدید این اختلال را تسریع می‌کند و در برخورد با اشکال گوناگون مقاومت در برابر درمان، هنوز هم سهم عوامل روانپویشی محفوظ است.

۲-۲۲- دارودرمانی