بنابراین در روش فرکلاف تحلیل باید بر موارد زیراستوار باشد:

الف.سطح توصیف:
بخش توصیف حول محور چندین پرسش سازمان یافته است ،یعنی پرسشهایی که می توان درباره یک متن مطرح کرد.ذکر این نکته دراینجا لازم به نظر می رسدکه «مجموعه ی ویژگی های صورای که در یک متن خاص یافت می شوند،می توانند به عنوان انتخابهای خاصی از میان گزینه موجود در انواع گفتمانهایی تلقی شوند که متن ازآنها استفاده می کند.به منظور تفسیرویژگی های که به صورت بالفعل در یک متن وجود دارند،معمولا مد نظر قرار دادن دیگر انتخابهای ممکن نیز ضروری است»(فرکلاف،۱۳۷۹ :۱۶۹).
دراین مرحله،متن جدای از سایرمتون وزمینه ها وشرایط اجتماعی بررسی می گردد.فرکلاف تحلیل انتزاعی متن رادر سطوح واژگان وویژگی های دستوری بررسی می کندومیان سه نوع ارزشی که ویژگی های صوری ممکن است واجد آن باشند-ارزش های تجربی،رابطه ای وبیانی -تمایز قائل میشود:
ویژگی صوری تجربی:این ویژگی ردپاوسرنخی از روشی به دست می دهد که درآن تجربه تولیدکننده متن از جهان طبیعی یااجتماعی باز نمایی می گردد .ارزش تجربی با محتوا، دانش واعتقادات سروکار دارد.
ویژگی صوری رابطه ای:این ویژگی ردپا وسرنخی ازآن دسته از روابط اجتماعی بدست می دهد که از طریق متن در گفتمان به مورد اجرا درمی آید.ارزش رابطه ای باروابط اجتماعی سر وکاردارد.
ویژگی صوری بیانی:این ویژگی با فاعل ها وهویتهای اجتماعی سروکار داردودروسیعترین مفهوم ردپاوسرنخی از ارزشیابی تولید کننده از بخشی ازواقعیت ارائه می دهد که مرتبط با این ویژگی است.
گرچه تنها یک بعد از مفاهیم اخیر به ارزش های ذهنی مربوط می شوند،باید تاکید کرد که هر یک از ویژگی های صوری ممکن است بطور همزمان واجد دو یا سه ارزش باشند.این ارزشها بطور انتزاعی در شکل زیر نمایش داده شده اند.
جدول۳-۲:ارزش های انتزاعی

علاوه برموارد ذکرشده ،ویژگی صوری ممکن است دارای ارزش پیوند دهنده باشد وبخشهای مختلف یک متن را به هم پیوند دهد.(فرکلاف،۱۳۷۹ :۱۷۲-۱۷۱-۱۷۰-۱۶۹)
فرکلاف جهت تشریح بهتر مرحله توصیف درفرایند تحلیل انتقادی گفتمان ،سوالاتی را مطرح می کند .(نگاه کنید به بخش دوم وسوم فرکلاف۱۳۷۹ ):این پرسشها جهت نشان دادن نحوه بکارگیری ارزشهای فوق الذکر(تجربی،رابطه ای،بیانی وپیوندی) ومشخص ساختن ویژگی های صوری متنی که تحلیل می کنیم بسیار موثر خواهد بود:
۱٫کلمات وواژگان واجد کدام ارزشهای تجربی هستند؟
آن جنبه از ارزش تجربی که فرکلاف بیش از همه مورد توجه قرار داده است این است که چگونه تفاوتهای گفتمانی (ایدئولوژیک)بین متون در بازنمایی های مختلفی که از جهان ارائه می دهند،در واژگان آنها رمز گذاری می شود.
طرح های طبقه بندی:طرح های طبقه بندی در انواع مختلف گفتمانها ممکن است به لحاظ کمی متفاوت باشند،بدین مفهوم که جنبه های خاص واقعیت را به درجات مختلف در قالب کلمات عرضه کنند،یعنی با تعداد کمتر ویا بیشتری از کلمات.گاه ماشاهد،عبارت بندی افراطی،هستیم که ممکن است نشان گر این نکته باشد که اینجا کانون مبارزه است.
روابط معنایی:ارزش عطف توجه متناوب به متن ونوع گفتمان همچنین در مورد روابط معنایی بین کلمات نیز مصداق دارد.ممکن است رابطه هم معنایی درمتن بین کلماتی برقرار شود که درهیچ یک ازانواع گفتمانها هم معنا نباشند.در مواردی دیگر،یک متن ممکن است مستقیما از روابط معنایی ایجاد شده در یک نوع گفتمان استفاده کند.روابط معنایی اصلی عبارتند از:هم معنایی،شمول معنایی، تضاد معنایی وهم آیی یا هم نشینی.
هم معنایی:یافتن هم معنای مطلق دشوار است.از این رودرعالم واقع،درپی روابط هم معنایی تقریبی بین کلمات هستیم.یک آزمایش ابتدایی برای هم معنایی این است که ببینیم آیا کلمات را میتوان تنها باتاثیراندک برروی معنا بجای یکدیگربکار برد.
شمول معنایی:موردی است که در آن معنای یک کلمه در بطن معنای کلمه ای دیگرجای دارد.
تضادمعنایی:همان ناسازگاری معنایی،مثل مرد و زن
هم آیی یا هم نشینی:در مواردی مورد توجه هست که در یک گفتمان خاص به منظوری خاص ازآن استفاده شود.
۲٫کلمات وواژگان واجد کدام ارزش های رابطه ای هستند؟
حسن تعبیر:درمورد کلمه ای بکار می رود که به منظور اجتناب از ارزشهای منفی جانشین کلمه ای متعارفتریا آشناتر می شود.
رسمی بودن:رسمی بودن موقعیت چنین اقتضا می کند که روابط اجتماعی نیز رسمی باشند واین امر در واژگان آشکار است.به گونه ای که بطور یکدست از انتخابهای رسمی تری در عوض گزینه های کمتر رسمی استفاده می شود.
۳٫کلمات واجد کدام ارزش های بیانی هستند؟
در این مورد نویسنده به بیان ارزشیابی های خود ازطریق طرح های طبقه بندی می پردازد که تا حدودی نظام های ارزشیابی به حساب می آیندوطرح های به لحاظ ایدئولوژیک متضادی وجود دارند که ارزش های متفاوت رادرانواع گفتمانهای مختلف مجسم می کنند.
۴٫درکلمات وواژگان متن ازاستعاره استفاده شده یانه؟
استعاره وسیله ای برای بازنمای جنبه ای از تجربه برحسب جنبه ای دیگر ازآن است.کلیه جنبه های تجربه را می توان بر حسب هر تعداد استعاره بازنمایی کرد.البته رابطه بین استعاره های بدیل است که در اینجا مورد توجه خاص قرار می گیرد،چرا که استعاره های مختلف دارای وابستگی های ایدئولوژیک متفاوتند.
۵٫ویژگی های دستوری واجد کدام ارزشهای تجربی هستند؟
انتخاب میان انواع فرایندهای دستوری :هنگامی که می خواهیم به باز نمایی متنی یک عمل،رخداد،وضعیت یا رابطه بپردازیم،اغلب باید انتخابی میان انواع فرایندهای دستوری و مشارکین مختلف انجام دهیم واین انتخاب ممکن است به لحاظ ایدئولوژیک معنا دار باشد.
سه نوع جمله اصلی با اشکال دستوری(فاعل-مفعول-فعل)،(مفعول-فعل)،(مفعول-متمم-فعل)به گونه ای متعارف به ترتیب بیانگر سه نوع فرایند اصلی هستند:کنشها رخدادهاوتوصیفها. مسئله اصلی در جملات رخدادی وتوصیفی غیبت کنشگر است که می تواند به منظور اهداف خاص باشد.
نا مشخص بودن وغیبت کنشگری:درپرده ابهام پیچیدن کنشگری می تواند انگیزه ایدئولوژیک داشته باشدوباید به این مسئله حساس بود.
اسم سازی:فرایند تبدیل جمله به اسم است.صورت مزبور از این جهت تقلیل یافته است که برخی از معانی موجود در جمله مانند زمان ،مکان واغلب یک کنشگر درآن ممکن است وجود نداشته باشد.
جملات مجهول:فرایندهای کنش ممکن است بصورت جملات معلوم یا مجهول ظاهر شوند.در اینجا مسئله اصلی،حذف ویامبهم گذاشتن کنشگر است.ممکن است این کار برای جلو گیری ازحشو صورت گیردواین درصورتی است که اطلاعات قبلا به نحوی ارائه شده باشد. درموارد دیگر این امکان وجود دارد که نیت،درپرده ابهام گذاشتن کنشگری وسببیت باشد.